Omgevingswaarden en maatschappelijke meerwaarde
De gemeente Den Haag brengt, als onderdeel van de implementatie van de Omgevingswet, de relevante fysieke omgevingswaarden in kaart. Zij vroeg zich echter af of fysieke omgevingswaarden volstaan om de strategische ambities voor de stad te realiseren. Én wat er nodig is voor een fysieke leefomgeving die op straatniveau meerwaarde voor inwoners oplevert.
Om te onderzoeken wat dat precies betekent en hoe dat gerealiseerd kan worden heeft zij JSO gevraagd om zichtbaar te maken welke andere, strategische en operationele (meetbare) omgevingswaarden mogelijk zijn. Parallel daaraan onderzoeken we wat er nodig is voor de samenwerking en het werkproces tussen de domeinen. Daarmee kunnen integraal beleid en gebiedsgericht maatwerk écht tot stand komen en wordt de verbinding tussen ‘staat’ en ‘straat’ gelegd.
Onderzoek naar waarden en beleving
We hebben voor de gemeente Den Haag onderzocht hoe de fysieke leefomgeving vorm kan krijgen in relatie tot sociaal-maatschappelijke opgaven. Het doel is om te onderzoeken hoe ‘sociale’ omgevingswaarden en beleving van inwoners in combinatie met fysieke omgevingswaarden richting kunnen geven aan ruimtelijke opgaven. Het onderzoek is uitgevoerd met behulp van het concept Sociale Kwaliteit, dat vier dimensies kent: sociaaleconomische zekerheid, sociale inclusie, sociale cohesie en empowerment. We werken samen met alle relevante gemeentelijke diensten en met Royal Haskoning/DHV, die het onderzoek doet naar de fysieke omgevingswaarden. We sloten daarbij nauw aan op lopende onderzoeken, de huidige wijze van monitoren en andere Haagse ontwikkelingen rond beleid en programma’s.
Onderzoeksaanpak
Het onderzoek is uitgevoerd in drie delen. Ten eerste hebben we een analyse uitgevoerd op het bestaande sociale en gebiedsgerichte beleid van de gemeente Den Haag om de raakvlakken tussen sociaal beleid en de fysieke leefomgeving in beeld te brengen. Deze analyse is verrijkt met behulp van een aantal diepte-interviews.
Daarnaast hebben we een drietal omgevingswandelingen georganiseerd. Het doel hiervan is het ophalen van de beleving van inwoners van hun leefomgeving. We hebben gekozen voor drie verschillende typen wijken en drie verschillende werkwijzen omdat dit het beste bijdraagt aan de diversiteit van omgevingswaarden. Tot slot hebben we de informatie uit de beleidsanalyse, de interviews en de omgevingswandelingen (beleving) gecombineerd.